بسمه تعالی

ورزش کشتی یکی از باسابقه ترین رشته های ورزشی است که در نزد ملل گیتی از دوران باستان به شکل های مختلف برگزار می شده و تقریباً در هیچ ایل و قبیله و روستا و شهری نیست که این ورزش برای مردم آشنا نباشد . با اطمینان می توان گفت که زور آزمایی و کشتی گرفتن از دورانهای نخستین ظهور انسان بر روی کره زمین مورد توجه بوده و در اوغات فراقت یا در جنگها و نزاعها به شکلی طبیعی و غریزی اجرا می شده است .

انسان شاید نخستین درس راه و رسم کشتی گرفتن و زورآزمایی کردن را از حیوانات آموخته باشد . وقتی انسان نخستین دریافت که به کمک قدرت بدنی و زوربازوی خود میتواند بهتر بر حریفان و حیوانات مهاجم چیره شود بیشتر به اهمیت کشتی پی برد . بنابراین بخشی از اوغات فراغت انسانهای اولیه با کشتی گرفتن سپری می شد تا مهارت و آمادگی لازم را در این فن پیدا کنند و در وقت نیاز بکار ببرند .

کشتی در طول تاریخ

بسیاری از کتیبه هایی که از روزگاران قدیم و در حدود پنج هزار سال پیش به جای مانده و توسط باستان شناسان کشف شده است ثابت میکند که کشتی در میان مصریان و آشوریان رواج بسیار داشته و دارای قاعده و مقررات مخصوصی بوده است .

از بین النهرین و مصر فنون کشتی به مناطق دور و نزدیک آسیا و روم و یونان راه پیدا کرد و در هر جا گسترش و تکامل بیشتری یافت . مربیان کشتی در یونان باستان مراحل اجرای هر فن کشتی را به صورت چند نقاشی در حالات مختلف بر روی صفحات کاغذ پاپیروس نقاشی می کردند و به کمک آنها شاگردان خود را تعلیم می دادند .

با رواج کشتی در یونان مسابقات مربوط به آن نیز از سال 704 قبل از میلاد به مواد پنجگانه بازیهای المپیک باستان افزوده شد . مسابقات پنجگانه در بازیهای المپیک یونان باستان که پنتاتلون گفته می شد عبارت بود از دویدن – پریدن – پرتاب نیزه – پرتاب دیسک و کشتی گرفتن .

قوانین اولیه کشتی در یونان باستان چنین بود که هر کسی سه بار زمین بخورد مغلوب به حساب می آید . ولی در بیشتر کشتیهای باستانی رسم بر این بود که اگر هر قسمت از بدن البته به جز کف پاها با زمین تماس پیدا کند آن کشتی گیر بازنده اعلام شود .

از مشهورترین پهلوانان و کشتی گیران یونان در قرن ششم پیش از میلاد پهلوانی بود به نام میلو از اهالی کروتون . در 6 دوره پیاپی از بازیهای المپیک به مقام قهرمانی رسید و در 32 مسابقه بزرگ پهلوانی هم حریفان خود را شکست داد تا بلند آوازه ترین کشتی گیر زمان خود باشد .

در قاره پهناور آسیا ورزش کشتی در میان قبایل و ایلات و عشایر همواره رایج بوده و محبوبیت بسیار داشته است اما رواج این ورزش در مغولستان – ژاپن – ایران و هندوستان بیشتر از دیگر مناطق آسیا بوده و هنوز هم هست .

کشتی در ایران

در ایران قدیم کشتی گرفتن و زور آزمایی کردن اهمیت بسیار داشته است و این ورزش در زندگی و سنتهای ما ایرانیان به قدری ریشه دوانده که تبدیل به یک ورزش ملی شده است .

درباره کلمه کشتی باید گفت که زرتشتیان و پارسیان باستان هنگام غروب آفتاب بندی به کمر خود می بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن می پرداختند . آن کمربند کستی نامیده می شد و کشتی گرفتن هم از این کلمه آمده به معنی کمر یکدیگر را گرفتن . البته واژه کستی هم در طی زمان تبدیل به کشتی شده است و امروزه برای نامیدن این ورزش که زورگری و زور آزمایی است به کار میرود .

تاریخ پهلوانی ایران سرشار از نامهای آشنایی است که قدرت بدنی و نیروی خود را در راه مبارزه با بی عدالتی و دفاع از مظلومان بکار برده اند . از پهلوانان قدیم پوریای ولی – عبدالرزاق – مفرد قلندر – فیله همدانی – شمس محمد – محمد مالانی و یوسف ساوی شهرت و محبوبیت بیشتر دارند و از پهلوانان دوره معاصر میتوان به نامهای مشهوری همچون ابراهیم یزدی – اکبر خراسانی – حاج محمد صادق بلور فروش و حاج سید حسن رزاز اشاره کرد .

کشتی های محلی در ایران

در نقاط مختلف ایران متناسب با شرایط آب و هوایی و آداب و رسوم مردم کشتی های مختلف و متنوعی رواج دارد که مشهورترین آنها عبارتند از :

کشتی پهلوانی ( در زور خانه ها ) – کشتی باچوخه ( سراسر استان خراسان ) – کشتی لوچو ( روستاهای مازندران ) – کشتی گیله مردی ( استان گیلان )– کشتی زوران پاتوله ( کردستان )– کشتی جنگ یا زوران ( الیگودرز و روستاهای آن ) – کشتی بغل به بغل ( روستاهای قزوین ) – کشتی آشیرما  ( آذربایجان شرقی و روستاهای اطراف خوی )– کشتی گرش  ( مناطق ترکمن نشین )– کشتی عربی ( ایلات و عشایر خوزستان ) – کشتی کمر بندی  ( اصفهان و روستاهای فریدن )– کشتی لشکر کشی ( استان یزد ) – کشتی گچ گردان ( سیستان و بلوچستان به ویژه در روستاهای زابل ) – کشتی دسته بغل ( استان فارس به ویژه منطقه ارسنجان ) و دیگر انواع کشتی در میان ایلها و عشایر و مناطق روستایی ایران .

موقعیت کشورها

در مسابقات جهانی و بازیهای المپیک هر بار حدود 500 کشتی گیر قوی هیکل و زورمند از سراسر دنیا قدم به میدان مسابقه می گذارند که در آن میان کشورهای شوروی – آمریکا – آلمان – بلغارستان و ایران از قدرتهای برتر کشتی جهان به شمار می روند .

معروفترین کشتی گیران جهان

جورج هاکن اشمیدت معروف به شیر روسی . این پهلوان به مدت 10 سال ( از سال 1898 تا سال 1908 ) از هیچ حریفی شکست نخورد . در سال 1968 در سن 91 سالگی در گذشت .

یاشار دوغو کشتی گیر معروف ترکیه و فاتح مدال طلای المپیک 1948 ( در وزن 73 کیلو ) و قهرمان جهان در سال 1951 .

تدیا شویلی ( شوروی ) ازبهترین کشتی گیران جهان در دهه 1970 که در وزنهای 82 و 90 کیلوگرم کشتی می گرفت . او در فاصله سالهای 76 – 1971 تعداد 6 مدال طلا از بازیهای المپیک و مسابقات قهرمانی جهان به گردن آویخت .

حمید کاپلان ( ترکیه ) کشتی گیر سنگین وزن و قهرمان المپیک 1956 و قهرمان جهان در سال 1958 .

الکساندر مدوید ( شوروی ) برنده مدال طلا در المپیک های 1964 – 1968 – 1972 و قهرمان دنیا در سالهای 1962 – 1963 – 1967 – 1969 – 1970 و 1971 . افتخارات و پیروزمندیهای او در تاریخ کشتی جهان بی نظیر است .

واتانابه ( ژاپن ) تنها کشتی گیر بدون شکست جهان و قهرمان المپیک و دنیا در سالهای 1964 – 1962 . او در طی سالهای ورزش خود 186 کشتی در میدانهای ملی و بین المللی گرفت و در هیچ یک از آنها مغلوب نشد .

کشتی ایران

ورزش کشتی در ایران طرفداران بسیار زیاد دارد و ورزش ملی ما محسوب می شود . این ورزش از قدیم در زورخانه ها رواج داشته است ولی مسابقات کشتی زورخانه ای رفته رفته به خارج از گود زورخانه منتقل شده و به صورت آزاد و فرنگی گسترش یافته است .

ایران از سال 1948 ( المپیک لندن ) قدم به صحنه های بین المللی نهاد و به عنوان یک قدرت قابل حساب و درجه اول مطرح شد . درخشانترین پیروزی ایران 2 بار کسب مقام قهرمانی جهان در سالهای 1961 ( یوکوهاما ژاپن ) و 1965 ( منچستر انگلستان ) بوده است . ضمن آنکه در قاره آسیا هم کشتی ایران همواره درخشش داشته و اغلب به مقام قهرمانی دست یافته است .

مشهورترین کشتی گیران ایران

از میان پهلوانان و کشتی گیران آزاد و فرنگی ایران که در مسابقات قهرمانی جهان و بازیهای المپیک مدال گرفته اند میتوان به این نامهای آشنا اشاره کرد :

جهان پهلوان غلامرضا تختی – عباس زندی – حبیبی – سیف پور – محمد علی صنعتکاران – منصور مهدی زاده – عبدالله موحد – ابراهیم جوادی – شمس الدین سید عباسی – محسن فرح وشی – منصور برزگر – محمد رضا نوایی – رمضان خدر – رضا سوخته سرایی – محمد حسین محبی – مجید ترکان – عسکری محمدیان – علیرضا سلیمانی – برادران خادم و ...